Een onderneming kan zonder vertrouwen niet floreren
Vertrouwen is de zuurstof die een samenwerking tussen mensen doet groeien. Vertrouwen kan mensen beter doen functioneren doordat zij zich meer betrokken voelen, het maakt daardoor de organisatie veerkrachtiger en innovatiever, wat kan resulteren in eerder kansen zien en deze realiseren. Onderzoek wijst uit, dat wanneer mensen van mening zijn dat ze voor een betrouwbare organisatie en mensen werken, zij zich meer gaan inzetten om de doelstellingen van de organisatie te overtreffen.
Vertrouwen is geen vrijbrief
Waak voor de misvatting dat vertrouwen inhoudt, dat geen controle behoeft of behoort plaats te vinden. Niet alleen omdat geen/ontoereikende controle kan leiden tot onaanvaardbare risico’s, maar bovenal; samenwerken in duurzaam verband houdt per definitie (sociale) controle in. Vertrouwen houdt in dat mensen controle niet als bedreiging zien. In een geolied team behoort iedereen van elkaar te weten, waar men voor staat en wat men van elkaar mag verwachten, en dat wordt bij iedere actie weer (meestal geruisloos) getoetst. Dat werkt natuurlijk alleen als controle is bedoeld om de organisatie beter te maken en niet om de zondebok te vinden.
Zonder vertrouwen geen succes. Wantrouwen werkt als zuur
Investeren in het versterken van gezond onderling vertrouwen in een organisatie kan wel eens de meest efficiënte bedrijfsoptimalisatie zijn. Het ontbreken van vertrouwen binnen een organisatie leidt tot een gebrek aan transparantie en passiviteit. Het maakt organisaties en processen ondoorzichtig. En dat los je niet op door meer controle en meer regeltjes. Die leiden in de regel alleen maar tot meer tot meer kosten, angst en risicomijdend gedrag. Wantrouwen is gebaseerd op onzekerheid en angst, dit werkt als zuur, dat de onderlinge verhoudingen beschadigt.
Creëren van vertrouwen
Het creëren en versterken van vertrouwen begint bij een eerlijke blik op de eigen organisatie en handelen. Daarnaast is het belangrijk te onderkennen dat in iedere samenwerking altijd latente risico’s aanwezig zijn die wantrouwen kunnen doen ontstaan. Goed hierop het oog houden is zeker geen verspilde moeite. Het is derhalve een continue proces waar je je als directie dus doorlopend bewust van moet zijn.
Zonder een correcte, capabele en consistente leiding is werken aan vertrouwen onbegonnen werk. De leiding moet positieve en constructieve relaties met alle stakeholders aangaan, maar vooral met de medewerk(st)ers waaraan het leiding geeft, daartoe dient de leiding:
- Integer te handelen;
- Oprecht aandacht te geven;
- Suggesties (tot verbetering) serieus te nemen;
- Rekenschap te geven;
- Weten wat er echt speelt;
- Fouten erkennen en aantoonbaar corrigeren. Dus ook de eigen fouten;
- In conflictsituaties handelend op te treden;
- Waardering te tonen;
- In probleemsituaties verder te gaan, dan wat formeel geboden is;
- Opereren overeenkomstig de missie en de kernwaarden.
Vertrouwen is van eminent belang
Organisaties met goed onderling vertrouwen kenmerken zich door veel initiatief en onderlinge interactie waarbij iedereen zich vrij voelt om te benoemen wat goed en fout gaat.
Gebaseerd op voldoende vertrouwen worden relaties versterkt, economische transacties verlicht, transactiekosten gereduceerd en kan doorgeslagen managementcontrol (vink-cultuur) achterwege blijven.
Vertrouwen is in iedere samenwerkingsrelatie van belang, maar vooral in situaties waar (veel) risico’s aanwezig zijn; immers voor vitaliteit, innovaties en succes is risiconemend gedrag onontbeerlijk.